بسته‌بندی محصولات راهی است برای انتقال حس خوب به مشتری و مهم‌تر از همه ایجاد امنیت برای محصولی که در بسته‌بندی قرار گرفته است. بسته‌بندی محصولات از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا تأثیر زیادی در انتخاب کالا توسط مشتری، تبلیغ محصول و در نهایت بالا بردن درصد فروش محصولات دارد. به‌خصوص امروزه با توجه به رقابت داغ بین شرکت‌ها و مؤسسات مختلف، بسته‌بندی‌های شکیل و خلاقانه و در عین حال ایمن و مشتری‌پسند باعث شده تا این موضوع اهمیت بیشتری پیدا کند. نحوه پک کردن محصول و اینکه آسیبی در حین حمل و نقل به آن وارد نشود، در کنار ارسال مناسب و به موقع و … از جمله راه‌هایی هستند که در جذب مشتری تأثیر بسزایی دارند. در این مقاله به انواع روش‌های بسته‌بندی محصولات می‌پردازیم.
انواع روش‌های بسته‌بندی
روش‌های بسته‌بندی محصولات از تنوع زیادی برخوردار است. متریال مورد استفاده در بسته‌بندی و نیز انتخاب نوع آن بسیار اهمیت دارد. این انتخاب بستگی زیادی به وزن، حساسیت کالا، ارزش نقدی محصول و آیتم‌های دیگری دارد که در زمان بسته‌بندی مورد پرسش قرار می‌گیرند. معمولاً اجناسی که قیمت بالاتری دارند و یا احتمال شکستگی در آن‌ها بالا است، در زمینه پک کردن محصول نیز دقت بیشتری می‌شود. انواع بسته‌بندی‌ها شامل موارد زیر هستند:
بسته‌بندی با جعبه مقوایی
یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها برای بسته‌بندی محصولات، استفاده از جعبه مقوایی است. این جعبه‌ها به دلیل ضخامت مقوا و جنس محکم آن مورد استفاده زیاد دارد و به عنوان یکی از انواع روش بسته‌بندی محصولات مطمئن به حساب می‌آید؛ زیرا هم قابل بازیافت است، هم تحمل وزن بالا را دارد و در نتیجه برای اجناسی که احتمال شکسته شدن آن‌ها در حین حمل و نقل وجود دارد، گزینه مناسبی به شمار می‌رود.
در زمان انتخاب جعبه مقوایی باید به اندازه محصول دقت شود، اندازه‌های بزرگ ممکن است باعث جابجایی جنس داخل جعبه و احتمال آسیب به آن شود. در مورد بسته‌بندی‌های کوچک نیز وضع به همین منوال بوده و احتمال آسیب رسیدن بالا است. از طرف دیگر جنس مقوا به گونه‌ای است که می‌توان بر روی آن تبلیغات نیز انجام داد و لوگو یا برند خاصی را تبلیغ نمود. معمولاً جنس مقواها با یکدیگر تفاوت دارد و نوع دوجداره آن‌ها به دلیل کیفیت بالا و جنس مقاوم‌تر آن، گران‌تر است.
بسته‌بندی پلاستیکی
یکی دیگر از مواد مورد استفاده در بسته‌بندی محصولات، نوع پلاستیکی آن است. معمولاً عایق‌هایی مانند پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، پلی‌کلرید و … در تولید این لوازم مورد نیاز بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای بسته‌بندی‌های پلاستیکی معمولاً از پلاستیک‌ها به صورت لایه‌ای استفاده می‌شود و برای محافظت لوازمی مانند لباس، کیف، اجناس شکستنی و … کاربرد دارد. البته نوع پلاستیک‌های نیز متفاوت بوده و از موادی استفاده می‌شود که ضد حریق، صد انقباض، حالت چسبنده و نیز کشسانی لازم را داشته باشند.
پاکت نامه و کیسه
استفاده از پاکت نامه و یا کیسه نیز یکی از انواع روش بسته‌بندی محصول به شمار می‌روند. این نوع بسته‌بندی برای اجناس بسیار سبک، غیر شکننده و یا لوازم کوچکی مانند لباس‌های نازک و کوچک و یا لوازم فانتزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیسه و پاکتی که برای این منظور کاربرد دارند، باید سبک، محکم و با قابلیت ذخیره کردن راحت باشند. همچنین جنس آن‌ها معمولاً به گونه‌ای است که امکان نفوذ آب وجود نداشته و قابل بازیافت هستند.
پاکت پستی پد دار
یکی دیگر از روش‌های بسته‌بندی محصولات سبک و کم وزن، استفاده از پاکت پستی پد دار است. این پاکت‌های حبابی برای لوازم کوچک مانند جواهرات، لوح‌های فشرده، وسایلی که سطح صافی دارند و … کاربرد دارند. این نوع بسته‌بندی می‌تواند محافظت لازم را از وسایل شکستنی به عمل آورده و طرح خلاقانه‌تری دارند. ولی این که غیر قابل بازیافت هستند و سازگاری کمی با محیط‌زیست دارند، ممکن است باعث اشکالاتی شود.
بسته‌بندی بافتنی یا منسوج
یکی دیگر از انواع روش بسته‌بندی محصولات که اغلب برای قطعات خودرویی کاربرد دارد، نوع بافتنی است. همچنین وسایل خاصی مانند اسلحه را نیز می‌توان با این روش، بسته‌بندی کرد.
جعبه‌های سفارشی
این نوع روش بسته‌بندی محصولات نیز بسیار خلاقانه و منحصر به فرد است. در این روش معمولاً از جذابیت‌های زیادی استفاده می‌شود تا بتواند توجه مشتری و اطمینان وی را جلب نمود. استفاده از اندازه‌های مناسب با نوع جنس، ایجاد امینت و ایمنی بیشتر برای محصولات، امکان تبلیغ برند و لوگوی شرکت سازنده و … از جمله ویژگی‌هایی است که در این روش باید مورد توجه قرار گیرد.
چه روش‌هایی برای بسته‌بندی داخل بسته‌ها وجود دارد؟
غیر از پوشش خارجی بسته‌بندی، پوشش داخلی و نحوه بسته‌بندی محصول داخل آن نیز اهمیت دارد. مواد زیادی هستند که رد این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
پلاستیک‌های حباب‌دار
این نوع پلاستیک‌ها برای بسته‌بندی لوازمی که احتمال شکنندگی بالا دارند، بسیار ظریف هستند و … مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فوم پیچی
این فوم‌ها باعث می‌شود تا محصول در برابر رطوبت، گرما، ضربه و فشار ایمن مانده و آسیبی به آن وارد نشود. همچنین از این جنس برای بسته‌بندی محصولات غذایی و پک کردن محصول استفاده می‌شود. زیرا هم وزن کمی دارد، هم از خارج شدن گرمای غذا جلوگیری می‌کند و هم مانع از به هم ریختگی مواد داخل آن می‌شود. تنها مشکلی که دارد، عدم سازگاری با محیط زیست و عدم امکان بازیافت آن است.
ضربه‌گیرها
یکی از انواع دیگر موادی که برای محافظت از محصول در برابر ضربه و فشار کاربرد دارند، ضربه‌گیرها هستند. معمولاً جنس آن‌ها نایلونی و یا پلاستیکی است و در بین و اطراف کالا قرار داده می‌شوند.
بالشتک‌ها
این مواد برای حفاظت از لوازم شکستنی داخل بسته‌بندی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. داخل بالشتک از هوا پر می‌شود و به دلیل سبک بودن آن و نیز قیمت پایین این نوع کالا، مورد استقبال زیادی قرار گرفته‌اند.
کاغذهای کرافت
در برخی موارد نیز برای داخل بسته‌بندی می‌توان از تکه‌های کاغذ کرافت استفاده کرد. در این صورت کاملاً فضاهای خالی پر می‌شوند و سبب محافظت از کالا می‌گردد. این کاغذها به دلیل سازگاری با محیط و عدم استفاده از مواد شیمیایی، کاربرد زیادی دارند.
کارتون‌های ریز شده
در برخی موارد نیز می‌توانید از مقواها یا کارتن‌های بلااستفاده یا قدیمی در داخل بسته‌بندی‌ها استفاده نمایید. این کار ضریب ایمنی محصول را بالا می‌برد. از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است و قابل بازیافت نیز می‌باشد.
از کدام روش پک کردن محصول برای بسته‌بندی محصولات استفاده کنیم بهتر است؟
انتخاب روش بسته‌بندی محصول و اینکه کدام یک مناسب‌تر است، بستگی زیادی به محصولی دارد که قصد جابجایی و انتقال آن را دارید. حساسیت برخی محصولات به قدری بالا است که نمی‌توان به راحتی از کنار آن گذشت. اجناسی که احتمال شکنندگی دارند و جزو لوازم شکستنی هستند، باید در بسته‌بندی آن‌ها دقت زیادی شود. بایستی در داخل بسته‌بندی نیز از عایق‌ها، بالشتک‌ها و یا سایر موادی که بتوانند از آسیب رسیدن به آن‌ها جلوگیری کند، استفاده شود. در مورد لوازم قیمتی مانند جواهرات و اشیا عتیقه نیز نمی‌توان ریسک کرد. باید بسته‌بندی محصول به گونه‌ای باشد که با اطمینان خاطر و بدون استرس و نگرانی، محصولات بسته‌بندی و جابجا گردد.
در مورد بسته‌بندی و پک کردن محصول غذایی نیز اهمیت موضوع بالا است؛ زیرا بسته‌بندی باید به گونه‌ای باشد که هم دمای غذا حفظ شود، از به هم ریختگی شکل و ظاهر غذا جلوگیری شود و از طرفی بهداشتی بودن فضای داخل بسته‌بندی و موادی که در ساخت آن دخیل هستند، مورد توجه قرار گیرد. در نهایت انتخاب روش بسته‌بندی باید با توجه به نوع محصول انتخاب شود و نمی‌توان برای همه اجناس و کالاها، نسخه واحدی را تجویز کرد.
اهمیت بسته‌بندی محصولات
علت این که یک محصول بسته‌بندی شده و از انواع روش بسته‌بندی در این راه استفاده می‌شود، رسیدن به اهداف زیر است:
- حفاظت از محصول و بالا بردن ضریب ایمنی آن
- اطمینان از رسیدن محصول به صورت سالم و بدون آسیب به مشتری
- امکان ایجاد خرید راحت برای مشتریان و دادن اطمینان به آن‌ها که محصول خریداری شده به صورت امن و سالم به دستشان می‌رسد.
- با تبلیغات بر روی بسته‌بندی می‌توان بازاریابی رایگان انجام داده و با مشتریان ارتباط بهتری برقرار کرد.
- بسته‌بندی‌های خلاقانه و هنری باعث می‌شود تا بتوان در بازار از رقیبان سبقت گرفت.
در نهایت حمل و نقل و جابجایی محصولات راحت‌تر شده و با چیدمان درست و منظم می‌توان استفاده زیادی از فضای در اختیار کرد. با بسته‌بندی محصولات می‌توان پخش راحت‌تری انجام داده و احتمال سرقت و دستبرد محصولات نیز کاهش پیدا می‌کند.
کلام آخر
امروزه بسته‌بندی محصولات تنها قرار دادن جنس و یا کالا داخل بسته و جابه‌جا کردن آن نیست. در مورد کالاهای پستی شاید هنوز هم این رویه دنبال می‌شود. ولی در مورد کالاهای غیر پستی قضیه فرق دارد. از بسته‌بندی می‌توان سودهای زیادی کرده و به نفع فروشنده بهره گرفت. بازاریابی رایگان با بسته‌بندی‌های خلاقانه و منحصر به فرد امکان‌پذیر است. انتخاب روش‌های بسته‌بندی محصولات نیز مهم است. برای اجناسی که حساسیت زیادی دارند و یا احتمال شکستن آن‌ها بالا است و یا اینکه قیمت بالایی دارند، باید دقت زیادی شود. نمی‌توان از روش‌های معمول و از متریال‌های عمومی برای بسته‌بندی این محصولات کمک گرفت. انتخاب بهترین روش بسته‌بندی بستگی زیادی به نوع محصول، جنس آن، میزان مقاومت آن در برابر ضربه، حریق، فشار و … دارد.