ممکن است برای بسیاری این سؤال پیش آید که چاپ چیست و چه انواعی داشته و یا اینکه چه کاربردی در صنعت دارد؟ چاپ به این معنی است که بتوان تمامی واژگان و تصاویر را روی کاغذ، مقوا و یا پلاستیک یا سایر مواردی از این قبیل، مجدداً تولید نمود. در اصل این واژه از زبان انگلیسی گرفته شده و به معنای این است که دو چیز بر روی هم فشرده شوند. در زبان انگلیسی به این عمل پرایمر گفته می‌شود که به همان معنی است. چاپ کردن دارای انواع بسیار متنوعی است و کاربردهای مختلفی نیز دارد. از تولید یک نسخه کم ارزش و کم بها تا نسخ بسیار گران قیمت می‌توان از این روش برای چاپ آن‌ها استفاده کرد. انواع مختلفی از دستگاه‌ها هستند که کار چاپ تصاویر و نوشته‌ها را انجام می‌دهند. هر کدام دارای کاربرد مشخصی بوده و برای هدف معینی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تاریخچه چاپ
برای اینکه بدانیم چاپ چیست؟ بهتر است با تاریخچه این صنعت بیشتر آشنا شویم. قبل از ورود صنعت چاپ به دنیا، اکثر کتاب‌ها و نوشته‌ها به صورت دست نویس بوده و منتشر می‌شدند. بالا بودن قیمت این دست نوشته‌ها باعث شده بود تا افراد خاصی امکان تهیه و خرید کتاب‌ها را داشته باشند. در قرون وسطی تمامی مطالب بر روی پوست حیوانات از جمله گاو یا گوسفند نوشته شده و با ورود کاغذ به کشورهای اروپایی از کشورهای اسلامی، این روند تغییر پیدا کرد. برای تولید کاغذ از خرد کردن و سپس خمیر کردن الیاف گیاهی استفاده می‌شود.
برای چاپ و تکثیر نوشته‌های روی این کاغذها از قالب‌های چوبی حکاکی شده استفاده می‌شد که در قرن پانزدهم و با ورود دستگاهی از جنس فلز، توانستند نسخه‌های زیادی از یک کتاب را با سرعت بالا چاپ نمایند. گوتنبرگ اولی کسی بود که تأثیر زیادی روی این صنعت گذاشت. وی اولین کتاب انجیل را با سرعت زیادی چاپ و در اختیار مردم ثروتمند قرار داد. زیرا هزینه‌های چاپ متحرک بالا بود و افراد عادی قادر به خرید آن نبودند. پس از گذشت 300 سال، لیتوگرافی یا چاپ سنگی اختراع شد و متون بر روی سنگ حکاکی شده و سپس چاپ می‌شدند.
تاریخچه چاپ در ایران
برخی مورخان، ورود صنعت چاپ در ایران را به دوره ایلخانان نسبت می‌دهد. ولی دوران تحول این صنعت به دوره قاجار و از زمان ولایتعهدی عباس میرزا برمی‌گردد. در این دوران فردی به نام آقا زین‌العابدین تبریزی در شهر تبریز و با حمایت عباس میرزا؛ اولین چاپخانه را تأسیس و نخستین کتاب با عنوان فتح‌نامه را منتشر کرد. بعد از 7 سال، اولین چاپخانه در تهران توسط همین فرد تأسیس و تمامی کتب تاریخی، دینی، ادبی و آموزشی و … منتشر شد. اولین دستگاه چاپ سنگی توسط جعفرخان تبریزی وارد ایران و تبریز شد و اولین کتاب سنگی نیز یک جلد قران بوده است.
با تأسیس دارالفنون و نیاز شدید به چاپ کتاب‌های درسی، یکی از بزرگ‌ترین چاپخانه‌ها در تهران برپا گردید. نهضت مشروطه زمانی بود که اکثر مردم را تشویق به خواندن مطالب اجتماعی و سیاسی نمود. در همین زمان بود که انتشار روزنامه‌ها رواج زیادی داشت؛ در نتیجه صنعت چاپ با سرعت بیشتری گسترش پیدا کرد.
اهداف چاپ
اینکه چاپ چیست و هدف از انجام این فرایند چیست؟ ممکن است سؤال بسیاری از افراد باشد. همان‌طور که گفتیم هدف از چاپ کردن، کپی تصاویر، نقوش و مطالب است که با مک مرکب و از طریق فشردن آن بر روی متریال مورد نظر انجام می‌گیرد. انواع چاپ وجود دارد و هر کدام کارایی و هدف خاصی را دنبال می‌کنند. در کل می‌توان گفت از این فن‌آوری می‌توان برای مقاصد زیر استفاده کرد:
تبلیغات و بازاریابی
یکی از مهم‌ترین عواملی که در فروش محصول و یا ارائه خدمات تأثیر می‌گذارد، اطلاع‌رسانی و شناساندن آن است. چاپ مطالب تبلیغاتی بر روی مواد مختلف می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد. با این روش‌ها می‌توان بازار کسب و کار را گسترش داده و به راحتی با مشتری ارتباط برقرار نمود.
بسته‌بندی
برخی از انواع چاپ هستند که بر روی بسته‌بندی انواع محصولات انجام می‌گیرند و با کمک آن‌ها می‌توان اطلاعات مورد نظر مشتری را بر روی بسته‌بندی چاپ و منتشر نمود.
انواع چاپ
بهتر است برای توضیح بیشتر اینکه چاپ چیست، به بررسی انواع چاپ بپردازیم. چاپ بسته به اینکه چه کاربردی دارد و برای چه منظوری استفاده می‌شود، دارای انواع مختلفی است. سیستم‌های مختلفی نیز برای این منظور طراحی شده‌اند که از انواع چاپ‌های دستی گرفته تا چاپ‌های فلکس، سیلک و … و نیز چاپ‌های ماشینی مانند ماشین ملخی و یا افست مسطح و چاپ دیجیتال شامل این مجموعه می‌شوند. انواع چاپ که بیشتر ما با آن‌ها سر و کار داریم عبارت‌اند از:
چاپ افست
برای چاپ افست نیاز داریم تا از سیستم کامپیوتری که مجهز به مانیتور کالیبره شده و مدیریت رنگ است، استفاده شود. ماشین‌هایی که برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند، یا تک رنگ، دو رنگ، چهار رنگ و یا بیشتر هستند که این مدل‌ها تخصصی‌تر بوده و کاربرد عمومی ندارد. از این مدل چاپ بیشتر برای چاپ انواع بروشور، کاتالوگ، پوستر، کارت ویزیت فرم‌های عمومی و … استفاده می‌شود. در کل می‌توان برای تمامی مطالبی که نیاز است بر روی کاغذ و در تیراژ بالا چاپ شود، از این دستگاه کمک گرفت.
کیفیت بالا و در عین حال مقرون به صرف بودن این نوع چاپ باعث شده تا بتوان تمامی کتب، روزنامه‌ها ، بسته‌بندی محصولات و یا تبلیغات را با قیمت مناسب و در تعداد بالا چاپ و تکثیر نمود. معمولاً کیفیت چاپ افست متکی به عواملی مانند دقت اپراتور، حرارت محیط، دقت ماشین و سالم بودن آن، رطوبت کاغذ ، استاندارد بودن مرکب مورد استفاده و نیز مدیریت رنگ و … بستگی دارد. بنابراین کنترل این عوامل تا حدود زیادی سخت بوده و در صورتی که به درست انجام گیرد، نمونه کار بسیار زیبا و هنرمندانه خواهد بود.
چاپ دیجیتال
یکی دیگر از انواع چاپ که در مبحث چاپ چیست، مورد بررسی قرار می‌گیرد، چاپ دیجیتال است. چاپ دیجیتال به دلیل مزایایی مانند سرعت بالا و نیز کیفیت زیادی که در تکثیر و انتشار مطالب به خود اختصاص داده است، کاربرد زیادی نیز دارد. از این روش برای چاپ بروشور، کاتالوگ‌ها، پوستر، کارت دعوت و … مورد استفاده قرار می‌گیرد و این کار را با کیفیت بالا و سرعت زیاد انجام داد. از دیگر مزایای این روش چاپ می‌توان به امکان قرار گرفتن کارهای چاپ شده بر روی فوم، تخته شاسی و یا رول آب اشاره کرد. اگر قصد دارید تا کارهای سفارشی نیز تولید و چاپ کنید، این نوع دستگاه قادر به انجام این کار است.
از دیگر کاربردهای چاپ دیجیتال می‌توان به چاپ بیلبورد، استندهای تبلیغاتی، چاپ بنر، چاپ استیکر، چاپ روی پارچه، سابلیمیشن و حکاکی روی فلزات و چوب اشاره کرد. دستگاهی که برای این نوع چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند از نوع چاپ لیزری، لارج فرمت، چاپ جوهرافشان و یا چاپ تونری باشد که می‌توانند موارد خواسته شده را روی انواع متریال مانند کاغذ، کتان، پارچه، شیشه، پی‌وی‌سی و پلکسی گلاس با سرعت بالا و کیفیت مطلوب چاپ نمایند.
چاپ پلات لمینت و اکوسالونت
این نوع چاپ توسط دستگاه‌های مخصوصی به نام پلاتر انجام می‌شود و مرکب‌های مورد استفاده در آن بر پایه آب هستند. در نتیجه باید شرایط محیطی مانند دما، رطوبت، نور و … در این محیط‌ها کنترل شود. برای جلوگیری از آسیب به نمونه‌های چاپ، بهتر است از سلفون استفاده شود و روی کار کاملاً پوشیده شود تا عوامل محیطی آسیبی به نمونه چاپ وارد نکنند. بیشترین کاربرد این نوع چاپ در طراحی داخلی کسب و کارها ، تبلیغات در فضاهای بسته و طراحی استیکرها، کاغذهای دیواری سفارشی، استند، کاتنر، پوسترهای فروشگاهی، تابلوهای دیواری و هر چیزی که مربوط به تبلیغات کسب و کار است، می‌باشد. با توجه به طول و عرض بالای این محصولات لازم است تا از پرینترهای مخصوص لارج فرمت استفاده شود. برای رسیدن به کیفیت بالا و نیز اجرای سریع و ایجاد تنوع زیاد، بهتر است از انواع چاپ ایندور تبلیغاتی کمک بگیرید.
چاپ اکو سالونت
یکی دیگر از انواع چاپ که در مبحث چاپ چیست، مورد بررسی قرار می‌گیرد، چاپ اکو سالونت است. کیفیت و مرغوبیت بالای این نوع چاپ و نیز عدم آسیب رساندن به سلامت افراد و محیط زیست از مهم‌ترین مزایای این نوع چاپ به‌شمار می‌روند. در این روش از جوهرهای مخصوصی استفاده می شود که مقاومت زیادی داشته و در نتیجه ماندگاری آن‌ها بالاتر است. زیرا گرد و خاک کمتری به خود می‌گیرد و در نهایت دیرتر نیز دچار آسیب و فرسودگی می‌شود. از مزایای دیگر این روش می‌توان به شفافیت و کیفیت بالا، عدم غلظت بالای جوهر مورد استفاده و در نتیجه احتمال کمتر چسبندگی جوهر به دستگاه، حذف حلال‌های مضر برای سلامتی افراد و محیط زیست و … اشاره کرد که باعث محبوبیت آن شده است.
چاپ فلت بد
این نوع چاپ را می‌توان بر روی انواع سطوح و اجسام صاف و مسطح انجام داد. در مورد ابعاد چاپ نیز محدودیتی وجود ندارد. این ویژگی باعث شده تا در صنایع مختلف که شامل تبلیغات و دکوراسیون داخلی است نیز بتوان از آن بر روی انواع متریال‌ها شامل کاغذ، فیلم، پارچه، پلاستیک، پلکسی، شیشه، سرامیک، فلز، چوب، چرم و … استفاده کرد. محصولاتی که با این دستگاه تولید می‌شوند در فضاها و حوزه‌های متفاوتی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. از دکوراسیون‌های داخلی و نماهای بیرونی منازل و ادارات، فضاهای نمایشگاهی و هنری، آتلیه‌ها، پروژه‌های زیباسازی شهری گرفته تا انواع تبلیغات‌های تجاری که شامل چاپ بک لایت، آسمان مجازی و … نیز می‌شود، از این نوع چاپ استفاده می‌شود.
چه مواردی در تعیین قیمت چاپ مؤثر است؟
قیمت چاپ یکی از موضوعات مهمی است که در مبحث چاپ چیست، مورد بررسی قرار می‌گیرد. زیرا تأثیر زیادی در پیشرفت کسب و کار و همچنین جذب مشتری دارد. این عوامل عبارت‌اند از:
قیمت مواد اولیه
اینکه چاپ بر روی چه متریالی انجام گیرد، در قیمت چاپ تأثیر دارد. تمامی متریال‌ها دارای قیمت‌های مشخصی هستند و برخی مواد مانند چرم ممکن است گران قیمت‌تر باشند. از طرفی این مواد اولیه نیز دارای قیمت متغیری هستند و هر روز شاهد افزایش قیمت آن‌ها هستیم. بنابراین قبل از سفارش باید از قیمت نهایی اطلاع داشته و سپس اقدام به سفارش چاپ نمایید.
نوع چاپ
یکی دیگر از عوامل مؤثر در تعیین قیمت چاپ، نوع چاپی است که انتخاب می‌شود. همان‌طور که گفتیم چاپ دارای انواع متفاوتی است و هر کدام کاربردهای خود را دارند. بنابراین بهتر است قبل از سفارش چاپ، با مشاوران در این زمینه مشورت نمایید تا انتخاب درست و دقیق‌تری داشته باشید. معمولاً چاپ افست در تعداد تیراژ بالا، مقرون به صرفه‌تر است و هزینه کمتری را به خود اختصاص می‌دهد. ولی اگر کمی حرفه‌ای‌تر می‌خواهید عمل کنید سایر انواع چاپ مانند چاپ دیجیتال در این زمینه گزینه مناسب‌تری است.
ابعاد سفارش
یکی دیگر از مواردی که در تعیین قیمت چاپ می‌تواند تأثیرگذار باشد، ابعاد و اندازه سفارشی است ک قرار است روی متریال مورد نظر چاپ شود. هرچه ابعاد بزرگ‌تری را انتخاب کنید، باید هزینه بیشتری را نیز پرداخت نمایید. ولی اگر هدف، تبلیغات و یا مواردی از این قبیل است، بهتر است ابعاد مناسب هرچند گران‌تر را انتخاب نمایید. زیرا ارزش این هزینه و سرمایه‌گذاری را خواهد داشت.
کلام آخر
در پاسخ به این سؤال که چاپ چیست باید گفت چاپ یکی از تکنیک‌ها برای انتقال تصاویر، نوشته‌ها و نقوش بر روی مواد اولیه مانند کاغذ، پارچه، چرم، شیشه و … است. اینکه چاپ چه هدفی را دنبال می‌کند بستگی زیادی به نوع سفارش مشتری دارد. برخی از این موارد برای تبلیغات و بازاریابی و انتشار نوع ارائه خدمات و کالاها دارد، ولی در برخی موارد نیز ممکن است مشتری بخواهد از طریق چاپ مطالب در تیراژ بالا، نظم و ترتیبی به فعالیت‌های خود بدهد. انواع مختلفی از چاپ وجود دارد که هر کدام نیز برای هدف مشخصی کاربرد دارند.
چاپ دیجیتال، افست، فلت بد و … که برای انواع تیراژها، ابعاد، اهداف و نیز متریال اولیه مشخصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب نوع چاپ، نوع متریال، ابعاد و … در تعیین قیمت چاپ تأثیرگذار هستند. ولی اگر هدف کسب درآمد بالاتر و گسترش کسب و کار باشد، بهتر است بهترین نوع با بالاترین کیفیت و ابعاد را انتخاب نمایید. زیرا هزینه پرداختی ارزش سرمایه‌گذاری و کسب درآمد بیشتر را دارد.
شاید این را هم دوست داشته باشید: چرا چاپ روی بسته‌بندی مهم است؟